Мазкур мақолада статистик таҳлилнинг кутубхоналар фаолиятидаги ўрни, унинг тарихий илдизлари ва замонавий кутубхоначиликдаги аҳамияти таҳлил қилинган. Статистик маълумотларни йиғиш ва таҳлил қилиш орқали кутубхоналарнинг хизмат кўрсатиш сифати, фойдаланувчилар фаоллиги, фонд ҳаракати ва иш самарадорлигини баҳолаш имкониятлари ёритилган. Мақолада кутубхоналар томонидан йўл қўйилаётган хатоликларни аниқлаш, самарали фаолият юритаётган марказларни ажратиб кўрсатиш ва умумий тизимни такомиллаштириш бўйича хулосалар берилган. Шунингдек, мақолада замонавий дастурий таъминотлар орқали ҳисоботларни йиғишнинг афзалликлари хорижий тажриба мисолида ёритилган бўлиб, Ўзбекистондаги кутубхоналарда ҳисоботларни тайёрлашда электрон тизимлар ва платформалардан фойдаланиш кутубхона фаолиятининг сифатини оширишга ижобий таъсир кўрсатиши таъкидлаб ўтилган.
Мазкур мақолада статистик таҳлилнинг кутубхоналар фаолиятидаги ўрни, унинг тарихий илдизлари ва замонавий кутубхоначиликдаги аҳамияти таҳлил қилинган. Статистик маълумотларни йиғиш ва таҳлил қилиш орқали кутубхоналарнинг хизмат кўрсатиш сифати, фойдаланувчилар фаоллиги, фонд ҳаракати ва иш самарадорлигини баҳолаш имкониятлари ёритилган. Мақолада кутубхоналар томонидан йўл қўйилаётган хатоликларни аниқлаш, самарали фаолият юритаётган марказларни ажратиб кўрсатиш ва умумий тизимни такомиллаштириш бўйича хулосалар берилган. Шунингдек, мақолада замонавий дастурий таъминотлар орқали ҳисоботларни йиғишнинг афзалликлари хорижий тажриба мисолида ёритилган бўлиб, Ўзбекистондаги кутубхоналарда ҳисоботларни тайёрлашда электрон тизимлар ва платформалардан фойдаланиш кутубхона фаолиятининг сифатини оширишга ижобий таъсир кўрсатиши таъкидлаб ўтилган.
This article explores the role of statistical analysis in library activities, highlighting its historical roots and stages of development. It emphasizes the importance of statistical data in improving service quality, identifying user needs, and managing library collections effectively. The use of modern information technologies for data collection and analysis is noted as a means to enhance library operations. The article presents examples from developed countries, illustrating how statistical analysis is conducted and which electronic systems and platforms are used. It describes how user activity and service levels are regularly monitored, and how these results are used to develop improvement plans. Based on this, the article proposes implementing similar approaches in the libraries of Uzbekistan, including the collection and analysis of data through modern software to improve operational efficiency. The use of modern technologies for collecting statistical data serves to reduce time spent on redundant calculations. This, in turn, contributes to analyzing library performance, assessing strengths and weaknesses, and developing solutions to existing issues.
В статье рассматривается роль статистического анализа в деятельности библиотек, освещаются его исторические корни и этапы развития. Подчеркивается важность статистических данных для повышения качества обслуживания, выявления потребностей пользователей и эффективного управления библиотечными фондами. Использование современных информационных технологий для сбора и анализа данных рассматривается как средство повышения эффективности работы библиотек. В статье приводятся примеры из развитых стран, показывающие, как проводится статистический анализ и какие электронные системы и платформы используются. Активность пользователей и уровень обслуживания регулярно контролируются, а полученные результаты используются для разработки планов по улучшению работы. Исходя из этого, в статье предлагается внедрить аналогичные подходы в библиотеках Узбекистана, включая сбор и анализ данных с помощью современного программного обеспечения для повышения операционной эффективности. Использование современных технологий сбора статистических данных позволяет сократить время, затрачиваемое на повторяющиеся расчёты. Это, в свою очередь, способствует анализу деятельности библиотек, оценке их сильных и слабых сторон, а также разработке решений существующих проблем.
№ | Author name | position | Name of organisation |
---|---|---|---|
1 | Abdukadirova M.A. | 1-тоифали мутахассиси | статистический анализ, библиотека, качество обслуживания, потребности пользователей, цифровые сервисы, инновации. |
№ | Name of reference |
---|---|
1 | 1.Graunt J. Natural and Political Observations Made upon the Bills of Mortality. – London: John Martin, 1662. |
2 | 2. Pal S. History of Statistics [Elektron resurs]. – Rejim dostupa: https://www.linkedin.com/pulse/history-statistics-dr-subhabaha-pal |
3 | 3.Tashkenbaeva D. Kutubxona ishi asoslari. – Toshkent: Ilm Ziyo, 2020. – 180 b. |
4 | 4.Shermatova G. Kutubxonalarda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari // Axborot-kutubxona texnologiyalari. – 2021. – №2. – B. 45–50. |
5 | 5.Pavlenko E.V. Statisticheskiy analiz v bibliotekovedenii. – Moskva: Pashkov Dom, 2019. – 256 s. |
6 | 6.OECD. Data-Driven Innovation for Growth and Well-Being. – Paris: OECD Publishing, 2017. – DOI:10.1787/9789264229358-en. |
7 | 7.IFLA. Measuring the Impact of Libraries: Guidelines and Tools [Elektron resurs]. – Rejim dostupa: https://www.ifla.org |
8 | 8.Nazarov Q. Kutubxonalar faoliyatini baholashda statistikaning o‘rni // Ilm va Zamonaviylik. – 2023. – №3(15). – B. 33–37. |
9 | 9.Ameen K., Rafiq M. Library Performance Evaluation: Metrics and Models. – Cham: Springer, 2021. – 210 p. |