Ushbu maqolada asosan, tayyorlov lahimlarining turg‘unligini ta’minlash, saqlash seliklarining o‘lchamini aniqlash va himoya usullarini tanlash kabi masalalar muhokama qilinadi. Tayyorlov lahimlarini muhofaza qilish va mustahkamlash usullari: Qazib olish jarayonida saqlash seliklarini yetarli o‘lchamda qoldirish zarur. Bu yerda qatlamlar va ishchi gorizontlarning joylashishi, turg‘unlik hisoblashlari, va yuklamalarni kamaytiruvchi lahimlar kabi usullar ta’kidlanadi. Tayyorlov lahimlarining turg‘unligini hisoblashda kon-geologik va kon-texnik sharoitlarni baholash, shift va muhofaza seligining o‘lchamini aniqlash muhimdir. Kon qazish ishlarini bajarishda tayyorlov lahimining shift-ost konvergensiyasi hisoblanadi va hisoblangan konvergensiyaga qarab himoya usullari va materiallar tanlanadi. Agar qabul qilingan variant bo‘yicha tayyorlov lahimi turg‘unligini ta’minlash imkoni bo‘lmasa, qalinroq tog‘ jinslari to‘plamini qoldirish, selik o‘lchamlarini oshirish kabi boshqa variantlar ko‘rib chiqiladi. Tayyorlov lahimlarini loyihalashda, ularning o‘lchamlarini aniqlashda qatlamning qazish chuqurligi, texnologiyalari va sharoitlari hisobga olinadi. Bu bilan kon gazlarini qazish va ularni himoya qilish jarayonida optimal yechimlar izlanadi.
Ushbu maqolada asosan, tayyorlov lahimlarining turg‘unligini ta’minlash, saqlash seliklarining o‘lchamini aniqlash va himoya usullarini tanlash kabi masalalar muhokama qilinadi. Tayyorlov lahimlarini muhofaza qilish va mustahkamlash usullari: Qazib olish jarayonida saqlash seliklarini yetarli o‘lchamda qoldirish zarur. Bu yerda qatlamlar va ishchi gorizontlarning joylashishi, turg‘unlik hisoblashlari, va yuklamalarni kamaytiruvchi lahimlar kabi usullar ta’kidlanadi. Tayyorlov lahimlarining turg‘unligini hisoblashda kon-geologik va kon-texnik sharoitlarni baholash, shift va muhofaza seligining o‘lchamini aniqlash muhimdir. Kon qazish ishlarini bajarishda tayyorlov lahimining shift-ost konvergensiyasi hisoblanadi va hisoblangan konvergensiyaga qarab himoya usullari va materiallar tanlanadi. Agar qabul qilingan variant bo‘yicha tayyorlov lahimi turg‘unligini ta’minlash imkoni bo‘lmasa, qalinroq tog‘ jinslari to‘plamini qoldirish, selik o‘lchamlarini oshirish kabi boshqa variantlar ko‘rib chiqiladi. Tayyorlov lahimlarini loyihalashda, ularning o‘lchamlarini aniqlashda qatlamning qazish chuqurligi, texnologiyalari va sharoitlari hisobga olinadi. Bu bilan kon gazlarini qazish va ularni himoya qilish jarayonida optimal yechimlar izlanadi.
В данной статье в основном обсуждаются такие вопросы, как обеспечение устойчивости подготовительных выработок, определение размеров предохранительных целиков и выбор методов защиты. Способы защиты и укрепления подготовительных выработок: В процессе разработки необходимо оставлять предохранительные целики достаточного размера. Здесь подчеркиваются такие методы, как размещение пластов и рабочих горизонтов, расчеты устойчивости и выработки, снижающие нагрузки. При расчете устойчивости подготовительных выработок важно оценить горно-геологические и горнотехнические условия, определить размеры потолка и защитного целика. При выполнении горных работ рассчитывается потолочно-подповерхностная конвергенция подготовительной выработки и в зависимости от рассчитанной конвергенции выбираются способы защиты и материалы. Если по принятому варианту невозможно обеспечить устойчивость подготовительной выработки, рассматриваются другие варианты, такие как оставление более толстого набора горных пород, увеличение размеров целиков. При проектировании подготовительных выработок и определении их размеров учитываются глубина разработки пласта, технологии и условия. Это позволяет искать оптимальные решения в процессе добычи и защиты горных газов.
This article primarily discusses issues such as ensuring the stability of preparatory workings, determining the dimensions of safety seals, and selecting protection methods. Methods of protecting and reinforcing preparatory workings: During development, it is necessary to leave safety seals of sufficient size. Here, methods such as layers and working horizons placement, stability calculations, and load-reducing workings are emphasized. When calculating the stability of preparatory workings, it is important to assess the mining-geological and mining-technical conditions, determine the dimensions of the ceiling and protective seal. When performing mining operations, the ceiling-subsurface convergence of the preparatory work is calculated, and depending on the calculated convergence, protection methods and materials are selected. If, according to the adopted option, it is impossible to ensure the stability of the preparatory workings, other options are considered, such as leaving a thicker set of rocks, increasing the dimensions of the seams. When designing preparatory workings and determining their dimensions, the depth of formation development, technology, and conditions are taken into account. This allows for the search for optimal solutions in the process of extracting and protecting rock gases.
№ | Author name | position | Name of organisation |
---|---|---|---|
1 | Nomdorov R.U. | t.f.f.d., dotsenti | Qarshi davlat texnika universiteti |
2 | Olimov F.M. | t.f.f.d., dotsenti | Qarshi davlat texnika universiteti |
3 | Xasanov S.R. | Assistent | Qarshi davlat texnika universiteti |
4 | Eshnazarov M.S. | Doktarant | Rossiya davlat MTTU Moskva pо‘lat va qotishmalar instituti Olmaliq filiali |
№ | Name of reference |
---|---|
1 | 1. А.В. Никифоров, В.В. Свириденко – «Подземные сооружения и их укрепление», публикация Наука, 1985. |
2 | 2. А.П. Аникин – «Геотехника и методы проектирования подземных сооружений», публикация: Стройиздат, 1990. |
3 | 3. Г.А. Корзун, Д.Н. Ермолаев – «Укрепление подземных сооружений», нашриёт: Госгеотехиздат, 1975. |
4 | 4. С.С. Евсеев – «Технология сохранения горных сооружений», публикация: Машиностроение, 1982. |