3

Annotatsiya. Asalarichilik qishloq xo‘jaligining muhim tarmoqlaridan biri bo‘lib, u insoniyatga tabiiy asal, mum, propolis va boshqa mahsulotlarni taqdim etadi. Asalarilar nafaqat iqtisodiy jihatdan, balki ekologik muvozanatni saqlash uchun ham katta ahamiyatga ega. Ular o‘simliklarning changlanish jarayonida ishtirok etib, ekotizim barqarorligiga xizmat qiladi. Lekin asalari oilalarining turli kasalliklarga chalinishi ushbu sohaga jiddiy zarar yetkazadi. Ayniqsa, qopli asalari g‘umbagi kasalligi keng tarqalgan va katta iqtisodiy yo‘qotishlarga sabab bo‘luvchi kasalliklardan biridir. Bu kasallik asalarilar orasida o‘lim darajasini oshirib, asal ishlab chiqarish jarayoniga ta’sir ko‘rsatadi. Kasallikni aniqlash va unga qarshi kurashishning samarali usullarini ishlab chiqish muhim hisoblanadi. Ushbu maqolada qopli asalari g‘umbagi kasalligining kelib chiqish sabablari, uning tarqalishi, oldini olish choralari hamda samarali davolash usullari keng qamrovda o‘rganilgan.
 

  • Read count 3
  • Date of publication 28-06-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages19-22
Ўзбек

Annotatsiya. Asalarichilik qishloq xo‘jaligining muhim tarmoqlaridan biri bo‘lib, u insoniyatga tabiiy asal, mum, propolis va boshqa mahsulotlarni taqdim etadi. Asalarilar nafaqat iqtisodiy jihatdan, balki ekologik muvozanatni saqlash uchun ham katta ahamiyatga ega. Ular o‘simliklarning changlanish jarayonida ishtirok etib, ekotizim barqarorligiga xizmat qiladi. Lekin asalari oilalarining turli kasalliklarga chalinishi ushbu sohaga jiddiy zarar yetkazadi. Ayniqsa, qopli asalari g‘umbagi kasalligi keng tarqalgan va katta iqtisodiy yo‘qotishlarga sabab bo‘luvchi kasalliklardan biridir. Bu kasallik asalarilar orasida o‘lim darajasini oshirib, asal ishlab chiqarish jarayoniga ta’sir ko‘rsatadi. Kasallikni aniqlash va unga qarshi kurashishning samarali usullarini ishlab chiqish muhim hisoblanadi. Ushbu maqolada qopli asalari g‘umbagi kasalligining kelib chiqish sabablari, uning tarqalishi, oldini olish choralari hamda samarali davolash usullari keng qamrovda o‘rganilgan.
 

Русский

Annotatsiya: Pchelovodstvo yavlyaetsya odnoy iz vajneyshix otrasley selskogo xozyaystva, obespechivaya chelovechestvo naturalnыm myodom, voskom, propolisom i drugimi produktami. Pchyolы imeyut znachenie ne tolko v ekonomicheskom plane, no i igrayut vajnuyu rol v podderjanii ekologicheskogo balansa. Uchastvuya v protsesse opыleniya rasteniy, oni sposobstvuyut ustoychivosti ekosistemы. Odnako razlichnыe zabolevaniya pchelinыx semey nanosyat seryoznыy uщerb etoy otrasli. Osobenno rasprostranyonnыm i ekonomicheski opasnыm zabolevaniem yavlyaetsya amerikanskiy gniles rasploda (qopli asalari g‘umbagi). Eto zabolevanie povыshaet uroven smertnosti sredi pchyol i negativno vliyaet na protsess proizvodstva myoda. Poetomu razrabotka effektivnыx metodov diagnostiki i borbы s etoy boleznyu imeet bolshoe znachenie. V dannoy state vsestoronne izuchenы prichinы vozniknoveniya amerikanskogo gnilsa rasploda, puti yego rasprostraneniya, profilakticheskie merы, a takje effektivnыe metodы lecheniya
 

English

Annotation Beekeeping is one of the most important branches of agriculture, providing humanity with natural honey, beeswax, propolis, and other valuable products. Bees are not only economically important, but they also play a crucial role in maintaining ecological balance. By participating in the pollination of plants, they contribute to ecosystem stability. However, various diseases affecting bee colonies pose serious threats to this sector. Among them, American foulbrood (qopli asalari g‘umbagi) is one of the most widespread and economically damaging diseases. It increases the mortality rate among bees and negatively impacts honey production. Therefore, developing effective methods for diagnosing and combating this disease is of great importance. This article provides a comprehensive analysis of the causes, transmission routes, prevention strategies, and effective treatment methods of American foulbrood.
 

Author name position Name of organisation
1 Tajiboyev M.M. mustaqil izlanuvchi Andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti
Name of reference
1 1. Chen, Y.P., & Siede, R. (2006). Honey bee viruses. Advances in Virus Research, 70, 33-80.
2 2. Schmid-Hempel, P. (2008). Parasites in social insects. Princeton University Press.
3 3. Bailey, L., & Ball, B. V. (1991). Honey Bee Pathology (2nd ed.). Academic Press.
4 4. Karimov, G. (2020). Asalarilarda uchraydigan virusli kasalliklar va ularning oldini olish yo‘llari. Veterinariya va chorvachilik, 4(10), 55-60.
5 5. Nuraliyev, M. (2019). Xalqona usullar yordamida asalarilarning virusli kasalliklariga qarshi kurashish. Asalarichilik ilmi va amaliyoti, 2(1), 15-18.
6 6. De Miranda, J.R., & Genersch, E. (2010). Deformed wing virus. Journal of Invertebrate Pathology, 103(S1), S48-S61.
7 7. P.S. Haqberdiyev va boshqalar ―Baliq va asalari kasalliklari‖ O‘quv qo‘llanma. Toshkent, 2016 yil.
8 8. A.I.Isamuhamedov, H.K.Nikadambayev ―Asalari kasalliklari va zararkunandalari. O‘quv qo‘llanma. Toshkent, ―Sharq, 2013-yil
9 9. Batuev Yu.M. // Asalarichilik.-2010.- №10.-P. 24-27.
10 10. Lomakina N.F., Batuev Yu.M. // Molekulyar genetika, mikrobiologiya va virusologiya, 2012-yil, № 3 (matbuotda).
11 11. Qahramanov, F.E. Safarova, S.I. Isamuxammedov, X.A. Do­ nayev, X.B. Ergashev. Asalarichilik asoslari. O‘quv qo‘llanma. Toshkent – 2021
12 12. Tajiboyev M. M. et al. Andijon viloyatining tog‘li sharoitida asalarilar oilasining kuchi //Actual Problems in Higher Education in the Era of Globalization: International Scientific and Practical Conference. – 2023. – Т. 4. – С. 7-11
13 13. Тaжибоев М. М. Ёзнинг интенсив ва давомийлигининг турли хил зотдаги асаларилар маҳсулдорлигига таъсири // Евразийский журнал медицинских и естественных наук. – 2023. – Т. 3. – №. 5. – С. 14-16.
Waiting