Актуальность исследования продиктована острым дефицитом эмпатии в мировом сообществе на фоне резко возрастающего различного рода экстремизма, социальной нетерпимости и агрессии, межэтнической враждебности и вооруженных столкновений, антисоциальных явлений, оказывающих массовое пагубное влияние на сознание подрастающего поколения. В данной статье эмпатия рассматривается как важный просоциально коммуникативный навык и ключевой компонент педагогической компетенции с целью внедрения эмпатии как дисциплины во все уровни образовательной программы и обеспечения ее совершенствования на протяжении всего учебного процесса. Анализируются и классифицируются исследования по обучению эмпатии за последние тридцать лет. Освещаются существующие трудности и приоритетные задачи в процессе формирования эмпатических способностей учащихся. Новизна исследования обусловлена глобальными трансформациями в мировом сообществе, которые выдвигают новые запросы и требования к системе образования в целом и в частности к современному педагогу, ставя во главу гуманистический подход к образованию, акцент на развитии полноценной личности, включая не только академические навыки, но и также эмоциональный интеллект, эмпатию и духовно-нравственные ценности и ориентиры. Цель исследования — рекомендовать для внедрения практические методики по развитию эмпатического потенциала у студентов языковых и педагогических вузов в образовательную программу как основу и залог психического и эмоционального здоровья и высокой культуры не только в рамках образования, но и всего общества в целом.
The relevance of the research is dictated by the acute deficit of empathy in the world community against the background of sharply increasing extremism, social intolerance and aggression, interethnic hostility, armed clashes, and anti-social phenomena that have a mass detrimental effect on the consciousness of the younger generation. In this article empathy is considered as an important prosocial communicative skill and a key component of pedagogical competence in order to introduce empathy as a discipline in all levels of the educational program and to ensure its improvement throughout the educational process. Over the past thirty years, empathy education research has been analyzed and categorized. The existing difficulties and priority tasks in developing students' empathic abilities are highlighted. The novelty of the study is due to global transformations in the world community, which put forward new demands and requirements to the education system in general, and in particular to the modern teacher, putting in the forefront of the humanistic approach to education, the emphasis on the development of a full personality, including not only academic skills, but also emotional intelligence, empathy and spiritual and moral values and guidelines. The purpose of the study is to introduce practical methods for the development of empathic potential in students of language and pedagogical universities in the educational program as the basis and guarantee of mental and emotional health and high culture not only within the framework of education but the whole society as well.
Актуальность исследования продиктована острым дефицитом эмпатии в мировом сообществе на фоне резко возрастающего различного рода экстремизма, социальной нетерпимости и агрессии, межэтнической враждебности и вооруженных столкновений, антисоциальных явлений, оказывающих массовое пагубное влияние на сознание подрастающего поколения. В данной статье эмпатия рассматривается как важный просоциально коммуникативный навык и ключевой компонент педагогической компетенции с целью внедрения эмпатии как дисциплины во все уровни образовательной программы и обеспечения ее совершенствования на протяжении всего учебного процесса. Анализируются и классифицируются исследования по обучению эмпатии за последние тридцать лет. Освещаются существующие трудности и приоритетные задачи в процессе формирования эмпатических способностей учащихся. Новизна исследования обусловлена глобальными трансформациями в мировом сообществе, которые выдвигают новые запросы и требования к системе образования в целом и в частности к современному педагогу, ставя во главу гуманистический подход к образованию, акцент на развитии полноценной личности, включая не только академические навыки, но и также эмоциональный интеллект, эмпатию и духовно-нравственные ценности и ориентиры. Цель исследования — рекомендовать для внедрения практические методики по развитию эмпатического потенциала у студентов языковых и педагогических вузов в образовательную программу как основу и залог психического и эмоционального здоровья и высокой культуры не только в рамках образования, но и всего общества в целом.
Tadqiqotning dolzarbligi global hamjamiyatda turli xil ekstremizm, ijtimoiy murosasizlik va tajovuzkorlik, etnik ziddiyatlar va qurolli to‘qnashuvlar, shuningdek, g‘ayriijtimoiy hodisalarning keskin ortib borayotgani fonida empatiya yetishmovchiligining kuchayishi bilan belgilanadi. Bu salbiy omillar o‘sib kelayotgan avlod ongiga keng ko‘lamda zararli ta’sir ko‘rsatmoqda. Ushbu maqolada empatiya ijtimoiy foydali muhim kommunikativ ko‘nikma va pedagogik kompetensiyaning asosiy tarkibiy elementi sifatida ko‘rib chiqiladi. Maqolada, shuningdek, empatiyani ta’lim dasturining barcha bosqichlariga mustaqil fan sifatida joriy etish hamda butun o‘quv jarayoni davomida uning doimiy ravishda takomillashtirilishini ta’minlash zarurati yoritiladi. So‘nggi o‘ttiz yil ichidagi empatiyani o‘rgatish bo‘yicha tadqiqotlar tahlil qilinadi va tasniflanadi. Talabalarning empatik qobiliyatlarini rivojlantirish jarayonida mavjud qiyinchiliklar va ustuvor vazifalar keltiriladi. Tadqiqotning yangiligi global hamjamiyatda sodir bo‘layotgan transformatsiyalar bilan belgilanadi. Ular ta’lim tizimiga, xususan, zamonaviy pedagogga nisbatan yangi talab va ehtiyojlarni ilgari surmoqda. Bunda ta’lim markaziga gumanistik yondashuv, shuningdek, faqat akademik ko‘nikmalarni emas, balki hissiy intellekt, empatiya va ma’naviy-axloqiy qadriyatlar va yo‘nalishlarni ham qamrab olgan to‘laqonli shaxsni rivojlantirishga qaratilgan yondashuvni qo‘yish zarurati ta’kidlanmoqda. Tadqiqotning maqsadi nafaqat ta’lim doirasida, balki butun jamiyatda ruhiy va hissiy salomatlik va yuksak madaniyatning asosi va kafolati sifatida til va pedagogika oliy ta’lim muassasalari talabalarida empatik salohiyatni rivojlantirishning amaliy usullarini ta’lim dasturiga kiritishdir.
№ | Author name | position | Name of organisation |
---|---|---|---|
1 | Zemlyakina Y.I. | Ingliz tili o‘qituvchisi | O‘zbekiston Davlat Jahon tillari Universiteti |
№ | Name of reference |
---|---|
1 | Anderson, B., O’Gorman. (1991). R. Imagined communities. UK: Verso. |
2 | Anderson P. From Progress to Catastrophe, London Review of Books 33, no. 15 (28 July 2011). |
3 | Brooker J. (1945). Reanimating historical fiction. In David James (ed.). (2015). The Cambridge companion to British fiction since, pp.160–176. Cambridge: Cambridge University Press. |
4 | Byatt A. S. (2001). On histories and stories. Selected essays. London: Chatto & Windus. |
5 | De Groot J. (2010). The historical novel. London & New York: Routledge. Fleishman A. (1971). The English historical novel. Baltimore, MD & London: Johns Hopkins University Press. |
6 | Hutcheon L. (1988). A poetics of postmodernism: History, theory, fiction. New York: Routledge. |
7 | Jackson T. E. (1999). The desires of history, old and new. CLIO: A Journal of Literature, History, and the Philosophy of History 28(2). pp. 169–187. |
8 | Jameson F. (2013). The Antinomies of Realism, London: Verso. |
9 | Keen S. (2001). Romances of the Archive in Contemporary British Fiction. University of Toronto Press. |
10 | Keen S. (2006). The historical turn in British fiction. In James F. English (ed.). A concise companion to contemporary British fiction, Malden, MA & Oxford: Blackwell Publishing, pp. 167–187. |
11 | Manshel A. (2023). The Rise of the Recent Historical Novel. In Writing Backwards: Historical Fiction and the Reshaping of the American Canon. New York Chichester, West Sussex: Columbia University Press, pp. 205- 240. |
12 | Rousselot E. (2014). Introduction: Exoticising the past in contemporary neo-historical fiction. In Elodie Rousselot (ed.), Exoticizing the past in contemporary neo-historical fiction, Basingstoke: Palgrave Macmillan. pp.1–16. |
13 | Wesseling E. (1991). Writing history as a prophet: Postmodernist innovations of the historical novel. Amsterdam & Philadelphia, PA: John Benjamins. |
14 | White H. V. (1975). Metahistory: The Historical Imagination in Nineteenth-century Europe. Baltimore: Johns Hopkins University Press. |