27

Мустақиллик йилларида Ўзбекистонда номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш, рўйхатга олиш ва келажак авлодларга етказиш борасида тизимли ислоҳотлар ва муҳим ташаббуслар амалга оширилди. Қабул қилинган қонунлар ва давлат дастурлари маҳаллий анъаналар, урф-одатлар, фольклор намуналари, ижрочилик санъати ва ҳунармандчиликни сақлашга хизмат қилмоқда. ЮНЕСКОнинг “Номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш тўғрисидаги халқаро конвенция”си доирасида Ўзбекистон бир қатор ноёб мерос намуналарини Репрезентатив рўйхатга киритган. Жумладан, “Шашмақом”, “Бойсун тумани маданий муҳити”, “Катта ашула”, “Наврўз”, “Аския”, “Палов маданияти” каби маданий элементлар халқаро эътирофга сазовор бўлган. Шунингдек, мамлакатнинг оғзаки ижод, мусиқа, рақс, ўйин ва анъанавий амалий санъат соҳаларидаги юзлаб номоддий маданий мероси объектлари бугунги кунда ҳам кенг тадқиқ этилиб, ЮНЕСКО рўйхатларига киритиш ишлари изчил давом этмоқда. Мақолада мазкур меросларнинг турлари, аҳамияти ва уларни муҳофаза қилишдаги давлат сиёсати таҳлил этилади

  • Read count 27
  • Date of publication 06-09-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages7-13
Ўзбек

Мустақиллик йилларида Ўзбекистонда номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш, рўйхатга олиш ва келажак авлодларга етказиш борасида тизимли ислоҳотлар ва муҳим ташаббуслар амалга оширилди. Қабул қилинган қонунлар ва давлат дастурлари маҳаллий анъаналар, урф-одатлар, фольклор намуналари, ижрочилик санъати ва ҳунармандчиликни сақлашга хизмат қилмоқда. ЮНЕСКОнинг “Номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш тўғрисидаги халқаро конвенция”си доирасида Ўзбекистон бир қатор ноёб мерос намуналарини Репрезентатив рўйхатга киритган. Жумладан, “Шашмақом”, “Бойсун тумани маданий муҳити”, “Катта ашула”, “Наврўз”, “Аския”, “Палов маданияти” каби маданий элементлар халқаро эътирофга сазовор бўлган. Шунингдек, мамлакатнинг оғзаки ижод, мусиқа, рақс, ўйин ва анъанавий амалий санъат соҳаларидаги юзлаб номоддий маданий мероси объектлари бугунги кунда ҳам кенг тадқиқ этилиб, ЮНЕСКО рўйхатларига киритиш ишлари изчил давом этмоқда. Мақолада мазкур меросларнинг турлари, аҳамияти ва уларни муҳофаза қилишдаги давлат сиёсати таҳлил этилади

№ Author name position Name of organisation
1 Ibodov I.S. катта илмий ходими,Тарих фанлари бўйича фалсафа доктори Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги ҳузуридаги Номоддий маданий мерос илмий-тадқиқот институти
№ Name of reference
1 1.Ахмедов, Х. Ўзбекистонда номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш масалалари // Миллий мерос. –2021. –No3. –Б. 45–50.2.Бегматова, С. ЮНЕСКО доирасида номоддий маданий меросни ҳимоя қилиш: Ўзбекистон тажрибаси // Жамият ва бошқарув. –2022. –No4. –Б. 72–78.3.Давлатова, Н. Номоддий маданий мерос ва ёш авлод: таълимга интеграция масалалари // Педагогика фанлари. –2020. –No2.–Б. 59–65.4.Зоиров, Қ. Номоддий маданий мероснинг халқаро-ҳуқуқий ҳимояси // Халқаро ҳуқуқва инсон ҳуқуқлари журнали. –2023. –No1. –Б. 88–94.5.Исломов, Б. Маданий меросни муҳофаза қилишда рақамлаштириш технологияларининг ўрни // Ахборот жамияти. –2021.–No2. –Б. 39–43.6.Каримова, Д. Ўзбекистон Республикасида маданий меросни муҳофаза қилиш соҳасидаги ҳуқуқий ислоҳотлар // Юриспруденция –замонавий таҳлил. –2022. –No1. –Б. 21–26.7.Қодиров, Р. Миллий маданий меросни оммалаштиришда оммавий ахборот воситаларининг ўрни // Ўзбек тили ва адабиёти. –2019. –No5. –Б. 34–38.8.Номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш бўйича халқаро конвенция. –Париж, 2003. –URL: https://ich.unesco.org/en/convention(мурожаат санаси: 01.08.2025).9.Расулова, М. Номоддий мерос ва таълим: мактаб дастурларида халқ ижоди анъаналари // Халқ таълими. –2021. –No6. –Б. 17–22.10.Сафарова, У. Ўзбекистон номоддий маданий меросининг халқаро тан олиниши: натижалар ва истиқболлар // Жаҳон маданияти. –2023. –No2. –Б. 55–61.11.Тошқулов, Ж. “Маданий мерос тўғрисида”ги қонун ва унинг амалиётдаги ўрни // Давлат ва жамият. –2020. –No3. –Б. 12–18.12.Ўзбекистон номоддий маданий мероси / Илмий таҳрир: А.Абдураҳмонов. –Тошкент: ИЧКАП, 2017. –164 б.
Waiting