Ushbu maqolada strategik ochiqlik indeksi (SOI) – aksiyadorlik jamiyatlarida strategik qaror qabul qilish sifatini baholash va oshirishga qaratilgan yangi mezon sifatida taklif etiladi. Ushbu indeks uch asosiy ustunga – oshkoralik, hisobdorlik va manfaatdor tomonlarning ishtirokiga tayanadi. Xalqaro tajribalar va O‘zbekiston sharoitidagi empirik tadqiqotlar asosida aniqlanishicha, yuqori SOI ko‘rsatkichiga ega kompaniyalar kapital qiymatining yaxshilanishi (Tobin’s Q), strategik xavflarning kamayishi va investorlar ishonchining ortishi bilan ajralib turadi. Mazkur yondashuv boshqaruv va samaradorlik paradigmasini rasmiy natijalardan emas, balki qaror qabul qilishdagi ochiqlik va inklyuzivlik jarayonlariga yo‘naltirish orqali yangi bosqichga olib chiqadi.
Ushbu maqolada strategik ochiqlik indeksi (SOI) – aksiyadorlik jamiyatlarida strategik qaror qabul qilish sifatini baholash va oshirishga qaratilgan yangi mezon sifatida taklif etiladi. Ushbu indeks uch asosiy ustunga – oshkoralik, hisobdorlik va manfaatdor tomonlarning ishtirokiga tayanadi. Xalqaro tajribalar va O‘zbekiston sharoitidagi empirik tadqiqotlar asosida aniqlanishicha, yuqori SOI ko‘rsatkichiga ega kompaniyalar kapital qiymatining yaxshilanishi (Tobin’s Q), strategik xavflarning kamayishi va investorlar ishonchining ortishi bilan ajralib turadi. Mazkur yondashuv boshqaruv va samaradorlik paradigmasini rasmiy natijalardan emas, balki qaror qabul qilishdagi ochiqlik va inklyuzivlik jarayonlariga yo‘naltirish orqali yangi bosqichga olib chiqadi.
В данной статье предлагается стратегический индекс открытости (SOI) в качестве нового инструмента оценки и повышения качества стратегического принятия решений в акционерных обществах. Индекс базируется на трёх ключевых столпах – прозрачности, подотчетности и участии заинтересованных сторон. На основе международного опыта и эмпирических исследований в условиях Узбекистана установлено, что компании с высоким показателем SOI демонстрируют более высокую капитализацию (Tobin’s Q), сниженные стратегические риски и повышенное доверие инвесторов. Такой подход развивает парадигму управления и эффективности, смещая акцент с формальных результатов на открытость и инклюзивность процессов принятия решений.
This article proposes the strategic openness index (SOI) as a new metric aimed at evaluating and improving the quality of strategic decision-making in joint-stock companies. The index is built on three fundamental pillars – transparency, accountability, and stakeholder participation. Based on international experience and empirical research in the context of Uzbekistan, it is shown that companies with higher SOI scores demonstrate improved capital valuation (Tobin’s Q), reduced strategic risks, and increased investor confidence. This approach advances the governance and performance paradigm by shifting focus from formal outcomes to the openness and inclusivity of decision-making processes.
№ | Имя автора | Должность | Наименование организации |
---|---|---|---|
1 | Urinov B.. | - | Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti |
№ | Название ссылки |
---|---|
1 | Agency (2023) Capital Market Development Agency. Strategic Governance Recommendations for Joint-Stock Companies in Uzbekistan. – Tashkent: CMDA,– 29 b. |
2 | Akerlof G.A. (1970) The Market for “Lemons”: Quality Uncertainty and the Market Mechanism // The Quarterly Journal of Economics. – Vol. 84(3). – P. 488–500. |
3 | Deloitte. (2021) Inclusive Decision-Making: How Transparency Strengthens Strategy. – London: Deloitte Insights,– 44 p. |
4 | Freeman R.E. (1984)Strategic Management: A Stakeholder Approach.Boston: Pitman,276 p. |
5 | McKinsey & Company. (2022) Linking ESG to Shareholder Value. – New York: McKinsey Global Institute,– 34 p. |
6 | Moliya vazirligi. (2023a) Aksiyadorlik jamiyatlarida strategik boshqaruv va ochiqlik tizimi holati to‘g‘risida yillik tahliliy hisobot. – Toshkent: Moliya nashriyoti,– 41 b. |
7 | Moliya vazirligi. (2023b) O‘zbekiston Respublikasi aksiyadorlik jamiyatlarida strategik boshqaruv holati yuzasidan tahliliy hisobot. – Toshkent: Moliya nashriyoti,– 37 b. |
8 | MSCI (2023) ESG Research. ESG Ratings Methodology Report. London: MSCI, 52 p. |
9 | OECD. (2023) Corporate Governance Factbook 2023. – Paris: OECD Publishing,– 120 p. |
10 | Sustainalytics. (2023) ESG Risk Ratings and Methodology. – Amsterdam: Morningstar Sustainalytics,– 38 p. |
11 | United Nations (2022) Global Compact. SDG Progress Report: Corporate Index 2022. – New York: UNGC,– 65 p |
12 | World Economic Forum. (2022) Principles for Effective Strategic Governance. – Geneva: WEF,– 58 p. |