32

Ushbu maqola IX asr O‘rta Osiyo tarixida Imom Al-Buxoriyning hadis ilmidagi o‘ziga xos o‘rnini yoritadi. Buxoroda tug‘ilgan Al-Buxoriy otasi Ismoil va o‘z davrining yetuk muhaddislaridan ta’lim olib, ilmiy faoliyatini boshlagan. 16 yoshida Makkaga safar qilib, keyin Madinada mashhur ulamolardan saboq olgan. Uning “Sahih al-Buxoriy” asari sahih hadislarni tizimga solib, hadis ilmining eng muhim manbayi sifatida e’tirof etilgan. “Al-adab al-mufrad” odob-axloqni, “At-tarix al-kabir” esa O‘rta Osiyo ilmiy muhitini aks ettiradi. Al-Buxoriyning rihlat safarlari va ilmiy metodologiyasi islom olamiga ulkan meros qoldirdi. Maqola uning faoliyatini tahlil qilib, hadis ilmining tarixiy poydevorlarini ochadi va “Al-jome as-sahih”ning keyingi avlodlarga ta’sirini ko‘rsatadi.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 24-06-2025
  • Read count 32
  • Date of publication 20-06-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages37-48
Ўзбек

Ushbu maqola IX asr O‘rta Osiyo tarixida Imom Al-Buxoriyning hadis ilmidagi o‘ziga xos o‘rnini yoritadi. Buxoroda tug‘ilgan Al-Buxoriy otasi Ismoil va o‘z davrining yetuk muhaddislaridan ta’lim olib, ilmiy faoliyatini boshlagan. 16 yoshida Makkaga safar qilib, keyin Madinada mashhur ulamolardan saboq olgan. Uning “Sahih al-Buxoriy” asari sahih hadislarni tizimga solib, hadis ilmining eng muhim manbayi sifatida e’tirof etilgan. “Al-adab al-mufrad” odob-axloqni, “At-tarix al-kabir” esa O‘rta Osiyo ilmiy muhitini aks ettiradi. Al-Buxoriyning rihlat safarlari va ilmiy metodologiyasi islom olamiga ulkan meros qoldirdi. Maqola uning faoliyatini tahlil qilib, hadis ilmining tarixiy poydevorlarini ochadi va “Al-jome as-sahih”ning keyingi avlodlarga ta’sirini ko‘rsatadi.

Русский

Данная статья освещает уникальную роль Имама Аль-Бухари в развитии науки хадисов в истории Средней Азии IX века. Родившийся в Бухаре Аль-Бухари получил образование под влиянием своего отца Исмаила и выдающихся мухаддисов своего времени. В 16 лет он отправился в Мекку, а затем в Медину, где учился у известных улемов. Его труд «Сахих аль-Бухари» признан важнейшим источником науки хадисов, систематизирующим достоверные хадисы. «Аль-адаб аль-муфрад» отражает вопросы этики, а «Ат-тарих аль-кабир» – научную среду Средней Азии. Путешествия (рихлят) и методология Аль-Бухари оставили огромное наследие исламскому миру. Статья анализирует его деятельность, раскрывает исторические основы науки хадисов и влияние демонстрирует влияние «Аль-джами ас-сахих» на последующие поколения.

English

This article explores Imam Al-Bukhari’s unique role in the development of hadith science in 9th-century Central Asian history. Born in Bukhara, Al-Bukhari was educated under the influence of his father Ismail and prominent muhaddiths of his era. At 16, he traveled to Mecca and later studied with renowned scholars in Medina. His work, “Sahih al-Bukhari”, is recognized as a cornerstone of hadith science, systematizing authentic hadiths. “Al-adab al-mufrad” addresses ethics, while “At-tarikh al-kabir” reflects Central Asia’s scholarly environment. Al-Bukhari’s journeys (rihlat) and methodology left a profound legacy in the Islamic world. The article analyzes his contributions, uncovers the historical foundations of hadith science, and highlights the impact of “Al-jami as-sahih” on future generations.

№ Author name position Name of organisation
1 Xayrullayeva D.N. “Tarix va falsafa” kafedrasi talabasi Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti
2 Ibragimova M.M. “Tarix va falsafa” kafedrasi talabasi Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti
№ Name of reference
1 Aminov M., Hasanov F. Buyuk ajdodlarimiz. – Toshkent: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi ilmiy nashriyoti, 2010. – B. 52.
2 Muborakfuriy Sh.A. Imom al-Buxoriy. – Toshkent: “Toshkent Islom universiteti” nashriyoti, 2008. – B. 68.
3 Islomov S., Ziyodov S. Imom Buxoriy. – Buxoro: Imom Buxoriy Xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, 2022.
4 Ochildiyev A.S., Turdiyev D.M., Karimova N.K. Sharq allomalarining ilmiy merosi. – Buxoro: “Durdona” nashriyoti, 2022.
5 Ahmedov A.A., Shermuhamedov K.A., Karimov J.A. Insoniy fazilatlar haqida hikmatlar. – Toshkent, 2017.
6 Zarkashiy B. Burhon fi ulumil-Qur’on: 4 jildli. – Qohira: Maktaba Dorut Turos, 2002.
7 Suyutiy J. Itqon fi ulumil-Qur’on: 2 jildli. – Qohira: Dorul hadis, 2004. – B. 25-35.
8 Maxsudov D. Movarounnahr hanafiy mazhabi tafsirlarining qiyosiy tahlili (XIII–XV asrlar): Fan. dok. (DSc) ... diss. – Toshkent: O‘zXIA, 2020. – B. 145.
9 Husayn Zubayriy V.I.A. va boshqalar. Al-mavsua al-muyassara... – Britaniya: Majalla al-Hikma, 2003. – T. 3. – B. 2975-2976.
10 Husayn Zubayriy V.I.A. va boshqalar. Al-mavsua al-muyassara... – Britaniya: Majalla al-Hikma, 2003. T. 3. – B. 2207.
11 Imom Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriy. Al-adab al-mufrad. – Toshkent, 1990.
12 Imom Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriy. Al-jomi‘ as-sahih. 4 jildli. 2-nashr. – Toshkent, 1997. J. 1-4.
13 Moziydan taralgan ziyo. Imom al-Buxoriy. – Toshkent, 1998.
14 Uvatov U. Imom al-Buxoriy. – Toshkent, 1998.
15 Madaminov S. Imom Buxoriy ta’rifi. – Toshkent, 1996.
16 Imom al-Buxoriy – muhaddislar sultoni / Nashrga tayyorlovchilar: Usmonhoji Temurxon o‘g‘li, Baxtiyor Nabixon o‘g‘li. – Toshkent, 1998.
17 Fayziy Zarafshoniy D. Imom al-Buxoriy. – Toshkent, 1998.
Waiting