23

Мазкур тадқиқот ишида асосий эътибор иқлим ўзгариши шароитида Фарғона водийси дарёлари оқимини миқдорий баҳолаш, дарёлар оқимини характерли йиллар давомида тақсимланиши ва йиллараро ўзгарувчанлигини статистик таҳлил қилишга қаратилди. Ишда Фарғона водийсига оқиб тушувчи 14 та дарёларнинг асосий гидрологик кўрсаткичлари ҳисобланди. В.Л.Шульц таснифи бўйича дарёларнинг тўйиниш типлари аниқланди ҳамда Шульц коэффициентининг йиллараро ўзгариши ўрганилди. Шунингдек, дарёлар ўртача йиллик ва ойлик оқимнинг вариация коэффициентлари статистик таҳлил қилинда. Дарёлар оқимининг йил давомида мавсумлар бўйича тақсимланиши миқдорий баҳоланди.  

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 08-08-2025
  • Read count 23
  • Date of publication 04-08-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages51-59
Ўзбек

Мазкур тадқиқот ишида асосий эътибор иқлим ўзгариши шароитида Фарғона водийси дарёлари оқимини миқдорий баҳолаш, дарёлар оқимини характерли йиллар давомида тақсимланиши ва йиллараро ўзгарувчанлигини статистик таҳлил қилишга қаратилди. Ишда Фарғона водийсига оқиб тушувчи 14 та дарёларнинг асосий гидрологик кўрсаткичлари ҳисобланди. В.Л.Шульц таснифи бўйича дарёларнинг тўйиниш типлари аниқланди ҳамда Шульц коэффициентининг йиллараро ўзгариши ўрганилди. Шунингдек, дарёлар ўртача йиллик ва ойлик оқимнинг вариация коэффициентлари статистик таҳлил қилинда. Дарёлар оқимининг йил давомида мавсумлар бўйича тақсимланиши миқдорий баҳоланди.  

Русский

Основное внимание в исследованиях уделено количественной оценке стока рек Ферганской долины и статистическому анализу распределения речного стока по характерным годам и его межгодовой изменчивости в условиях изменения климата. В работе рассчитаны основные гидрологические показатели 14 рек, впадающих в Ферганскую долину. По классификации В.Л.Щульца определены типы насыщенности рек и изучены годовые изменения коэффициета Щульца, а также был проведен статистический анализ коэффициентов вариации среднегодовых и месячных расходов рек. Количественно оценено сезонное распределение речного стока в течение года. 

English

 The main focus in this research is on the quantitative assessment of the flow of rivers in the Fergana Valley and the statistical analysis of the distribution of river flow by typical years and its inter annual variability in the context of climate change. The work calculates the main hydrological indicators of 14 rivers flowing into the Fergana Valley. According to the Schultz V.L. classification, the saturation types of rivers were determined and annual changes in the Schultz coefficient   were studied. A statistical analysis of the variation coefficients of average annual and monthly river discharges was also carried out. The seasonal distribution of rivers flow during the year was quantitatively assessed.

Name of reference
1 Ильин И.А. Водные ресурсы Ферганской долины. – Л.: Гидpoмeтeoиздaт, 1959. – 251 c.
2 Кapимoвa Н.X., AбдулPaҳим Г.М., Иcмoилoвa Н.Б., Туpғунoв Д.М. Тўлинcув дaвpи элeмeнтлapининг мeтeopoлoгик oмиллapгa бoғлиқлиги (Чиpчиқ-Oҳaнгapoн ҳaвзacи миcoлидa) / Гeoгpaфия вa Ўзбeкиcтoн тaбиий-pecуpc caлoҳиятини бaҳoлaш: Иқтидopли тaлaбaлap вa ёш oлимлapнинг илмий-aмaлий кoнфepeнцияcи мaтepиaллapи. – Тoшкeнт, 2016. – Б. 208-211.
3 Расулов А.Р., Ҳикматов Ф.Ҳ., Айтбаев Д.П. Гидрология асослари. – Тошкент: Университет, 2003. – 342 б.
4 Тургунов Д.М., Сазонов А.А., Хикматов Ф.Х., Фролова Н.Л. Маловодья на горных реках Республики Узбекистан: причины и особенности // Вестник МГУ. Серия 5. География, 2020. № 1. – C. 23-34.
5 Чуб В.E. Измeнeниe климaтa и eгo влияниe нa пpиpoднo-pecуpcный пoтeнциaл Pecпублики Узбeкиcтaн. – Тaшкeнт: НИГМИ, 2000. – 252 c.
6 Шульц В.Л. Peки Cpeднeй Aзии. – Л.: Гидpoмeтeoиздaт, 1965. – 695 с.
7 Щeглoвa O.П. Питaниe peк Cpeднeй Aзии. – Тaшкeнт: Изд-вo CaмГУ, 1960. – 243 с.
8 Щульц В.Л., Машрапов Р. Ўрта Осиё гидрографияси. – Тошкент: Ўқитувчи, 1969. – 327 б.
Waiting