Тадқиқотда бодринг экини органларида қўрғошин (Pb) элементининг тўпланиш хусусиятлари
ўрганилди. Тадқиқотлар лаборатория ва дала шартларида, сунъий ва табиий ифлосланган тупроқларда 2021–2023
йилларда олиб борилди. Таҳлил натижаларига кўра, бодринг органларида Pb биоаккумуляцияси илдиз → мева →
барг → поя тартибида кечгани аниқланди. Илдиз ва мева органларида қўрғошиннинг юқори даражада тўпланиши
қайд этилди. Сунъий 5 баробар ифлослантирилган тупроқларда ва комплекс таъсир этилган вариантларда бодринг
меваларида РЭМдан 2–5 мартагача юқори Pb миқдори кузатилди. Бу ҳолат инсон саломатлиги учун жиддий хавф
туғдириши ва бундай майдонларда қишлоқ хўжалиги экинларини рекултивация ишларини амалга оширган ҳолда экиш
тавсия этилади.
Тадқиқотда бодринг экини органларида қўрғошин (Pb) элементининг тўпланиш хусусиятлари
ўрганилди. Тадқиқотлар лаборатория ва дала шартларида, сунъий ва табиий ифлосланган тупроқларда 2021–2023
йилларда олиб борилди. Таҳлил натижаларига кўра, бодринг органларида Pb биоаккумуляцияси илдиз → мева →
барг → поя тартибида кечгани аниқланди. Илдиз ва мева органларида қўрғошиннинг юқори даражада тўпланиши
қайд этилди. Сунъий 5 баробар ифлослантирилган тупроқларда ва комплекс таъсир этилган вариантларда бодринг
меваларида РЭМдан 2–5 мартагача юқори Pb миқдори кузатилди. Бу ҳолат инсон саломатлиги учун жиддий хавф
туғдириши ва бундай майдонларда қишлоқ хўжалиги экинларини рекултивация ишларини амалга оширган ҳолда экиш
тавсия этилади.
В ходе исследования были изучены особенности накопления элемента свинца (Pb) в органах
огуречных культур. Исследования проводились в лабораторных и полевых условиях, на искусственных и естественно
загрязненных почвах, в 2021–2023 годах. По результатам анализа установлено, что бионакопление Pb в органах
огурца происходит в порядке корень → плод → лист → стебель. Высокий уровень накопления свинца отмечен в
корневых и плодовых органах. В почвах, искусственно загрязненных в 5 раз и в комплексно загрязненных вариантах,
в плодах огурцов наблюдалось содержание Pb в 2–5 раз выше ОЭМ. Такая ситуация представляет серьезную угрозу
здоровью человека, и на таких территориях рекомендуется проводить высадку сельскохозяйственных культур после
проведения рекультивационных работ.
The study investigated the accumulation characteristics of the element lead (Pb) in cucumber crop organs. The
studies were conducted in laboratory and field conditions, in artificial and natural contaminated soils in 2021–2023. According
to the results of the analysis, it was found that Pb bioaccumulation in cucumber organs occurred in the order root → fruit →
leaf → stem. High accumulation of lead was noted in root and fruit organs. In artificially 5-fold contaminated soils and in
complexly affected variants, cucumber fruits had a Pb content 2–5 times higher than the REM. This situation poses a serious
threat to human health and it is recommended to plant agricultural crops in such areas with recultivation work.
№ | Имя автора | Должность | Наименование организации |
---|---|---|---|
1 | Karimov X.N. | катта илмий ходим | Академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти |
2 | Mallayeva D.A. | мустақил тадқиқотчи | Тупроқшунослик ва агрокимёвий тадқиқотлар институти |
3 | Xushmurodov J.P. | ўқитувчи | Қарши давлат университети |
№ | Название ссылки |
---|---|
1 | 1. Abia-Associacao Brasileira das Indústrias da Alimentação. 1998. Portaria No. 685-Servic o de Vigilancia Sanit aria/Minist erio da Saude. |
2 | 2. Chao Wang, Huan Deng & Feng Zhao. (2016) The Remediation of Chromium (VI)-Contaminated Soils Using Microbial Fuel Cells. Soil and Sediment Contamination: An International Journal 25:1, pages 1-12 |
3 | 3. Radwan, M. A., and Salama, A. R. 2006. Market basket survey for some heavy metals in Egyptian fruits and vegetables. Food and Chemical Toxicology 44, 1273–1278 |
4 | 4. Tripathi, R. M., Raghunath, R., Krishnamoorthy, T. M. 1997. Dietary intake of heavy metals in Bombay city, India. Science of the Total Environment 208, 149–159. |
5 | 5. Ysart, G. E., Miller, P. F., Crews, H., Robb, P., Baxter, M., Delargy, C., Lofthouse, S., Sargent, C., and Harrison, N. 1999. Dietary exposure estimates of 30 metals and other elements from the UK total diet study. Food Additives and Contaminants 16, 391–403. |